مهندسی نفت حفاری ودانلود جزوات دانشگاها

چكيده :
در اين گرد آوري به عوامل كه منجر به آسيب سازند مي شود و به بررس? نفوذ فيلترات گل حفاري كه منجر به ايجاد محيطي به نام Skin كه عاملي است در ايجاد يك افت فشاراضافي  در محل ورود سيال از مخزن به درون چاه مي باشد مي پردازيم .
 درادامة كه درواقع هدف اصلي اين مطالب بوده است به تشريح و تفصيل اسيد زني چاه ، انواع روشهاي  اسيد زني ، اسيد هاي بكار رفته با توجه به نوع سازند فاكتورهاي تأثير گذار دراسيد زدن و ديگر مطالب چون مشخصات مخزن ، مكانيزم اسيد زدن به چاه ، اندازه گيري هاي اسيد زدن مواد افزودني به اسيد به  جهت حفاظت هاي مختلف وهمين طور تعيين فشار و دبي مورد نياز جهت تزريق اسيد به لايه ي توليدي و بررسي خصوصيات اسيد همچون بررسي هاي دمايي وفشاري و.... نيز پرداخته مي شود .

مقدمه :
مهمترين خاصيتي كه يك سنگ مخزن نفت و گاز بايد داشته باشد تراوايي و توانايي سنگ در عبوردهي سيال مي باشد واضح است هر چه خلل وفرج موجود در سنگ مخزن بيشتر به يكديگرراه داشته باشند سيال داخل آنها بيشتر با هم مرتبط خواهد بود و دراين حالت است  كه نفوذ پذ?ري آنها به حد بالاتري رسيده ودر نتيجه جريان وعبور سيال از بين اين خلل و فرج سريعتر و راحترتر عملي مي گردد.
متعاقباً همانطور كه گفته شد در مورد سنگ مخزن نفتي در نهايت بهتر مي توان گاز ونفت را از داخل  خلل وفرج ذكر شده استخراج نمود باتوجه به عوامل ذكر شده درمخازن نفت و گاز سعي بر اين است كه درصورت كم بودن نفوذپذيري سنگ مخزن بنحوي در بالا بردن آن و در نتيجه توليد بهتر و راحت تركوشش كرده يكي از روش هاي كه ميتوان بهره دهي چاه را افزايش داد اسيد زن? چاه مي باشد  .

علل آسيب ديدگي سازند:
1.آسيب ديدگي دراثر عمليات حفاري (drilling damage) :
به علت نفوذ  موادجامد گل حفاري به داخل سازند مانند : كنده سنگ (cuttings) مواد سنگين كننده گل حفاري (weighting material) و مواد ضد هدر رفتن گل حفاري   (lost circulnbon agent) .

2.آسيب ديدگي سازند به علت نفوذ فيلترات (قسمت مايع گل حفاري) به داخل سازند  (يكي از مهمترين علل آسيب سازند) .
3.آسيب ديدگي در اثر سيمان كاري (cimenting damage)
4.آسيب ديدگي دراثر عمليات ايجاد شكاف (perforation damage)
5.آسيب ديدگي دراثر تكميل چاه و عمليات تعمير چاه (completion & work over damage)
6.آسيب در فيلتر شني (Damage in gravel pack) :
آسيب هاي ناشي از فيلترهاي ريگي (يا شني ) عبارتند از :
جايگذاري نامناسب فيلتر شني (روزنه ها خالي مي مانندو با فضاي بين لوله مغزي و لوله جداري به طور كامل توسط شن پر نمي شود )، آسيب ديدن فيلتر شني توسط ذرات ريز سازند ،اندازه غلط بزرگي شن ها در فيلتر كه باعث نفوذ ماسه هاي سازند  مي شود ، زنگ زدگي و باقيمانده هاي پليمر بين فيلتر شني و ماسه هاي سازند .

7.آسيب در طول عمليات توليد (Damage during Production) :
در طول عمليات توليد به علت بالا بودن دبي ، ماسه هاي ريز و رسي شروع به حركت مي كنند و بسته به بزرگي ها ، يا انها باعث مسدود شدن كانالها مي شود  و يا به طرف چاه به حركت خود ادامه ميدهند در اثر توليد فشار درمخزن (Pore Pressure) كاهش مي يابد و فشارهاي وارد بر سنگ  (effective stress) بيشتراز Pore Pressure مي شود و اين امر باعث كم شدن ميزان تخلخل (Porosity) مي شود و همچنين كم شدن فشار مخزن باعث ته نشين شدن مواد آلي و غير آلي (معدني ) مي شود.
اغلب اوقات اين رسوبات باعث آسيب ديدگي لوله هاي توليد (Production string) و تجهيزات روي زمين مي شوند اين رسوبات باعث كاهش  گذردهي مطلق نمي شوند ،بلكه باتغيير ترشوندگي سنگ water wet تبديل به Oil wet مي شود واين امر باعث كاهش   مي شود اگر همزمان آب نيز توليد شود ، وجود آسفالت ها باعث  ايجاد emulsion block مي شود .

8.آسيب دراثر عمليات انگيزش چاه (Damage during stimulation treatment):
تميز كردن چاه (clean up ):
درهنگام شستشوي چاه موادي ممكن است به داخل سازند نفوذ كنندو زنگ زدگي هاي موجود در اسيد و يا پارافين در نفت داغ ممكن است مجدداً در سازند ته نشين شده و باعث آسيب ديدگي و گاهي آسيب ديدگي هميشگي سازند شوند

انواع آسيب وراه هاي بر طرف كردن آنها :
براي بر طرف كردن "آسيب" شناخت نوع "آسيب" مهم است براساس خواص فيزيكي نوعdamage مي توان سيال عمليات (treating fluids)را انتخاب كرد هشت نوع اصلي damage وراه هاي برطرف كردن آنها در ادامه آورده شده است

1.Emulsions :
دراثر تركيب آب و نفت (Oil & water- base fluids) امولسيون تشكيل مي شودكه ممكن است گرانروي بالايي بخصوص امولسيون آب در نفت داشته باشند كه معمولاً در اثر نفوذ فيلترات نفوذ Treating fluid به داخل سازند تشكيل مي شوند ، فيلتراتهاي هيدروكربني ناشي از گلهاي حفاري نفتي و يا "سيالهاي عمليات " نفتي و در تركيب با آب نمك (brine) توليدامولسيون مي كنند براي بر طرف كردن امولسيون معمولاً از mutual solvents ويا از mutual solvents+ De- emulsifier استفاده كرده مي شود .

 
2.wettaability change:
تبديل شدن يك سنگ سازند بهoil-wet  باعث كاهش  مي شود اين مشكل ممكن است  به علت جذب surface active materials توسط سنگ از گلهاي حفاري نفتي يا از گلهاي حفاري نفتي يا از مايعات عمليات نفتي بوجود آيد .

3. water block :
اين مشكل دراثر افزايش درجه اشباع آب درنزديكي چاه به وجود مي آيد و در نتيجه    كاهش پيدا مي كند. Water block مي تواند هم در طول دوران توليد در اثر fingering  و يا conning و هم در اثر نفوذ فيلترات آبي و در طول عمليات حفاري و يا عمليات تكميل چاه به وجود آيد .

4. Scales :
رسوبات معدني مانند كربنات كلسيم و سولفات كلسيم هستند. اين رسوبات مي توانند در سازنددر Perforation و يا در tubing رسوب كنند.
ته نشين شدن اين رسوبات در اطراف و نزديكي چاه به علت پايين آمدن درجه حرارت وكم شدن فشار در نزديكي چاه در زمان توليد مي باشد . اين رسوبات همچنين دراثر ناسازگاري آب سازند و آب تزريقي و يا در اثر  ناسازگاري آب سازند و فيلترات ايجاد مي شوند بسته به نوع scale از حلالهاي مختلفي مي توان استفاده كرد مرسوم ترين نوعscales كه در چاه به آن مواجه مي شويم وحلالهاي آنها عبارتند از :
-carbonate scale (caco 3 & Feco 3)(+HCL)
 
اتيلن دي آمين تترا استيك اسيد =EDTA
 

5. organic depoits :
رسوبات آلي عبارتند از هيدروكربنهاي سنگين رسوب شده مثل پارافين هاوآسفالتها كه معمولاً در لوله مغزي ، perforation و يا سازند ته نشين مي شوند .رسوب شدن هيدرو كربنهاي سنگين به علت تغييرات فشار و درجه حرارت در نزديكي چاه مي باشد خنك كردن چاه و يا تزريق مايع سرد به داخل سازند ميتواند مؤثر باشد اين رسوبات معمولاً توسط حلالهاي آلي به خصوص aromatic solvent حل مي شوند رسوبات آلي را نبايد با رسوب ديگري به نامsludge (يك نوع لجن ) اشتباه كردنsludge در اثر تركيب نفتهاي خام خاصي واسيدهاي قوي غير آلي به وجود مي آيند و غير قابل حل شدن هستند.

6.mixed deposits :
رسوبات تركيبي ، تركيبي از رسوبات آلي با scales و يا clay , silt مي باشند براي بر طرف كردن آنها نياز به سيستمهاي دو گانه حلال داريم .

8 و 7. silts & clays :
آسيب در اثر clay , silt توسط نفوذ قسمت مايع  گل حفاري به داخل سازند به وجود مي آيد تورم clay (رس ) مهمترين علت آسيب ومرسوم ترين آن مي باشد .وقتي كه موادآسيب زننده (damaging articales) از سنگ مخزن باشند و از آنجا توليدشوند در اين صورت fines ناميده مي شوند ،كه شامل silt ,clay هستند
Clay : phyilosilicates with size of less than 4 Mm
Silts: silicates of aluninosilicates with a size betw.4-64 Mm
اين نوع مواد يعني Clays , Silts در اسيد (hydrofluoric acid) HF حل مي شوند

 از آنجا كه مهم ترين عامل اثر گذار و مرتبط با اس?د كاري عامل skin ميباشد به بررسي آن مي پردازيم :
آسيب ديدگي مناطق مجاور چاه skin :
درمناطق مجاور چاه در اثر آسيب ديدگي چاه به علل :وجود كيك گل حفاري ،يا متورم شدن كريستالهاي رس ،‌ته نشين شدن پارافين ها ، بسته شدن كانالهاي جاري شدن سيال توسط ماسه ، در اثر عمليات  perforation و يا عمليات سيمانكاري و ... غيره يك مقاومت اضافي در برابر حركت سيال به طرف چاه ايجاد شود  و ايجاد يك افت فشار اضافي نمايد كه به اين پديده كه باعث تغيير (عمدتاً كاهش ) تراوايي اطراف ديواره چاه مي شود skin يا پوسته گويند .وجود پوسته باعث ايجاد افت اضافي به نام  مي گردد.
شكل 3

 
 
در صورتيكه skin ايجاد شده دراثرdamage باشد ، توسط عمليات اسيد كاري چاه(Acidizing) مي توان اين skin را بر طرف كرد يعني آنرا صفر كرد و يا حتي در حالت ايده آل آنرا منفي كرد.
شكل 3

شكل پايين افت فشارهاي متفاوت درناحيه ايجاد پوسته را مقايسه مي كند:
1.  :
آسيب ديواره چاه باعث ايجاد يك افت فشار اضافي مي گردد و 
2.  :
بيانگر بهبود وضعيت اطراف ديواره چاه مي باشدو   از تراوايي مخزن بزرگتر مي باشد.
3.  :
هيچ تغييري در اطراف ديواره چاه نداريم و
شكل 4
اثري كه گل حفاري بر روي ديواره چاه مي گذارد و باعث كاهش تراوايي ديوار چاه مي گردد پوسته ناميده مي شود در واقع skin هر پديده نزديك ديواره چاه كه سبب يك افت فشار اضافي علاوه بر افت فشار مورد انتظار در معادله دارسي گردد را شامل مي گردد.پارامتر ضريب پوسته (skin) كه  مي تواند معادلfilm coefficient درانتقال حرارت قرار گيرد كه در سال 1949 توسط Van Everdingen & Hurst به صورت زير تعريف شد :
 
Hawking در سال 1956 دريافت كه تراوايي درناحيه آسيب ديده به صورتي ?كنواخت مي باشد و افت فشار در امتداد ناحيه مذكور با استفاده از رابطه دارسي قابل بيان مي باشد .
 ( درناحيه آسيب ديده ناشي از k ) - ( در ناحيه آسيب ديده ناشي  )=  
 
اسيدكاري چاه :
سنگ مخزن نفت وياگاز واصولاً هر سنگي از مجموعه ذراتي كه تحت نيروهاي مختلف به هم ديگر چسبيده اند تشكيل شده است اين ذرات بخاطرهم اندازه و هم شكل نبودن نمي توانند بطور كامل بهم بچسبنده ودر نتيجه بين آنها خلل و فرج Porosity موجود است مي دانيم كه اين خلل و فرج  (با وجودي كه به مقياس خيلي كوچك هستد ) هيچگاه خالي نيستند و  به هر صورت سيالي كه مي تواندآب ، نفت و با گاز باشد در داخل آنها موجود است .حال اگرسيال موجود  در سنگ بخواهد جريان پيدا كند ، لازم است كه اين سوراخهاي ريز بنحوي بهم مرتبط باشند تا دراثر نيروئي بتوان سيال را بحركت در آورد .
بديهي است كه مسدود بودن وبهمديگر ارتباط نداشتن اين سوراخها باعث مي شود كه سيال موجود در داخل آنها بصورت حبس شده باقي بماند (دراينصورت و در يك مخزن نفتي ديگر بزرگي و كوچكي سوراخها اهميت نخواهد داشت چون به هر حال نمي توان سيال را از داخل آنها عبور داد در اينجاست كه لازم مي آيد كه سنگ مخزن داراي نفوذ پذيري permeability باشد واضح است هر چه كه اين خلل و فرج بيشتر به همديگر راه داشته باشند سيال داخل آنها بيشتر با هم مرتبط خواهند بود و در اين حالت است كه نفوذ پذيري آنهابه حد بالاتري رسيد high permeabillty و در نتيجه جريان و عبور سيال ازبين اين خلل و فرج  سريعتر و راحت تر عملي مي گرددو با بحث فوق در مورد سنگ مخزن  نفتي در نهايت بهتر مي توان نفت ويا گاز را از داخل خلل و فرج  ذكر شده  استخراج نمود.
درمورد مخازن نفت وگاز سعي بر اين است كه در صورت كم بودن نفوذ پذيري سنگ مخزن بنحوي در بالا بردن آن و در نتيجه توليد بهتر وراحت تر كوشش گردد . يكي از طرقي كه مي توان به اين موضوع دست يافت اسيدزدن به سنگ  مخزن مي باشد .اسيد زدن  بخاطر دارا بودن قدرت  افزايش نفوذ پذيري سنگ مخزن  مورد استفاده دارد اين امر ممكن است با  ايجاد خورندگي در خود سنگ مخزن و يا خورندگي ذراتي كه باعث انسداد خلل و فرج موجود در سنگ مخزن گرديده اند انجام گيرد
متد هاي اسيد زدن Acidizing Methods :

1. ماتريس اسيد Matirix Acidizing
در اين حالت اسيد با فشار به داخل چاه پمپ مي گرددفشار پمپ كمتر از فشاري خواهد بود كه ايجاد ترك و شكاف fracture در سنگ مخزن مي نمايد و حتي المقدور تلاش اين خواهد بود كه اسيد به تمام جوانب سنگ مخزن مجاور به چاه برسد (radial penetration) اين سيستم اسيد زدن با خورندگي كه بر روي مواد موجود و متشكله سنگ مخزن ايجاد مي نمايد باعث بزرگتر شدن خلل و فرج موجود و يا ايجاد خلل و فرج جديد مي گردد كه درنهايت سبب بالا رفتن نفوذ پذيري سنگ مي گردد اين طرز اسيد زدن بخصوص زماني مورد استفاده دارد كه هدف بالابردن نفوذ پذيري سنگ مخزن در محدوده اي نه چندان دور از چاه باشد .

 2. ايجاد شكاف و ترك در سنگ مخزن بوس?له اسيد Acid fracturing :
ميدانيم هر جسمي قابليت تحمل فشار را تا حد معيني دارد كه البته اين فشار بستگي به جنس?ت و مشخصات آن جسم داردو بديهي است هر گاه فشاري بيش از حد قابل تحمل آن جسم ، بدان وارد شود باعث در هم شكستن و يا حداقل ايجاد شكاف و ترك در آن جسم مي نمايد در اين روش اسيد زدن اسيد با فشاري بالاتر از فشار شكنندگي سنگ مخزن بداخل چاه پمپ مي شود و در آن ايجاد شكاف و ترك مي نمايد بدين ترتيب خلل و فرج (porosity) موجود در سنگ مخزن به همديگر مرتبط شده و نفوذپذيري (Permeability) آن بالا مي رود بديهي است كه علاوه بر ايجادشكاف و ترك قدرت اسيدي خود اسيد نيز موضوع را تشديد مي نمايد .
تذكر است كه عمل ايجاد شكاف بدون كمك اسيد ممکن است ليكن همانطور كه اشاره شد اسيد و قابليت خورندگي سنگ مخزن در انجام بهتر عمل نقش مهمي را ايفا خواهد كرد و در واقع ايجاد شكاف بكمك  اسيد باعث مي شود كه بعد از برداشتن فشار ، شكافها به حالت اول بر نگردند و باقي بمانند .

 3. شستشو و تميز كردن سنگ مخزن بوسيله اسيد acid washing
ا?ن سيستم معمولاً جهت شستشو دادن مواد اندود شده (mudcake) بر سنگ مخزن  درمحل چاه ،طرح ريزي مي گردد البته لازم است كه اين مواد بتوانند در اسيد حل شوند. همچنين بكار بردن اين روش تميز نمودن مجراي شبكه هاي بوجود آورده شده (Perforation) بر روي ديواره چاه مي باشد. معمولاً دراين حالت اسيد را در مجاور محل توليد قرار مي دهند (spot) و تميز كردن را به روش بگردش در آوردن سيال داخل چاه (circulation) صورت مي دهد .
روش فوق مورد ديگري براي بكار بردن اسيد موجود است از بين بردن امولسيون (emulsion)  بوجود آمده در چاه، يا باز كردن مجرائي برا ي خارج كردن آبي قسمتي از سنگ مخزن محبوس است (water block) از علل ديگر براي بكار بردن اسيد مي باشند  بعلاوه  درزماني كه قرار باشد به كمك مايعي سنگين ايجاد شكاف درسنگ شود براي كم كردن فشار از اسيد كمك گرفته مي شود.

اسيدهائي كه بكار گرفته مي شوند  characteristics of acids used:

اسيد زدن بستگي به انتخاب نوع اسيد ، مقدار آن و محدوديتهاي مربوط به آن از اسيدها كه در عمل اسيد زدن به چاه مورد استفاده دارند بقرار زير مي باشند:
1. اسيدهاي معدني :
الف) اسيدكلريدريك HCL :
معمولي ترين اسيدي كه بكار برده مي شود اسيد كلريدريك است اين  اسيد با غلظتهاي از 5% تا مكزيمم 37% موجود است و نوع معمولي آن داراي 15% وزني درجهت خلوص است معمولاً  جهت خورندگي سنگهاي آهكي و دولوميت مورداستفاده دارد ليكن بديهي است كه بر ساير موادموجود در سنگ مخزن كه قابليت حل شدن در آنرا داشته باشند اثر مي گذارد .چون اسيدي قوي است و بر فلزات اثر مي كند لذا هميشه مواد ضد زنگ به همراه دارد بعلاوه جهت بهتر انجام دادن عمل اسيد زدن مواد مختلف ديگري به منظور هاي متفاوت به آن اضافه مي گردد
ب) مجموع اسيد كلريدريك و اسيد فلوريدريك HCL-HF:
كاربرد اين نوع اسيد معمولاً در سنگهاي سيليسي مي باشد و علت آن هم قدرت خورندگي سيليس توسط اسيد فلوريدريك مي باشد دراين حالت اسيد فلوريدريك اثر خود را مي كند و سپس اسيد دوم (HCL) شروع به اثر گذاشتن مي نمايد اين مجموعه اسيد مصرف چندان زيادي ندارد به اين مجموع mud Acid  نيز مي گويند .

2. اسيد هاي آلي اسيد فرميك H-COOH واسيد استيك  :
معمولي ترين نوع اسيد آلي كه جهت اسيد زدن مصرف مي شود اسيد استيك است اين اسيد معمولاً با غلظت وزني تا 10% موجود است و مانند نمونه فوق معمولاً براي خورندگي سنگهاي آهكي و دولوميت مصرف دارد .

نسبت  به اسيد كلريدريك دومزيت دارد :
1. بر محفظه هاي فلزي اثر نمي كنند وقابليت حفظ شدن در گرماي زياد را دارد .
2. اينكه چون از اسيد كلريدريك ضعيف تر است عمل خورندگي سنگ مخزن را با تأني صورت مي دهد و فرصتي است كه راحت تر بر تمام قسمتهاي ديگر تماس اثر داشته باشد ليكن اسيدي است  بسيار گران (بامقايسه با قيمت اسيد كلريدريك) و بهمين علت مصرفي با اندازه اسيد كلريد ريك ندارد .
اسيد فرميك نيز خواصي تقريباً مشابه اسيد استيك دارد ليكن لازم است ياد آور شد كه از آن سريعتر اثر مي گذارد و تا حدي خورندگي آن بيشتر است  ( اسيد فرميك از اسيد استيك قوي تر مي باشد) .

3.اسيدهاي پودر شده و با كريستال مانند سولفاميد اسيد sulfamid acid كلر واستيك اسيد Chloroacotic Acid :
اين نوع اسيدها از نظر عمل ضعيف تر از اسيدهاي فوق الذكر مي باشند ليكن چون بصورت پودر وبا كريستال هستند حمل و نقل آنها راحت تر است در محل استفاده براحتي در آب حل مي شوند و مورد استفاده قرار مي گيرند . اما مسئله مهم در مورد آنها درجه حرارت است در حرارتهاي بالاي  فارنهايت تجربه شده وخواص خود را از دست مي دهند از اين نظر توصيه مي گردددر حرارتهاي بالاي   فارنهايت مورد استفاده قرار نگيرند

4.هيبريد اسيدها Hybrid acid Mixture :
اين نوع اسيدها عبارتند از مجموعه اي از اسيد هاي معدني و آلي كه مسلماً نسبت به خواص هريك از مورد استفاده قرار مي گيرند بطور مثال چون سرعت عمل اسيد كلريدريك زياد است براي افزايش عمر اثر اسيد قدري اسيد استيك كه با سرعت كمتري اثر مي كند بدان افزوده مي شود بديهي است در اين حالت اسيدهاي معدني اول اثر كرده   مادام كه خاصيت اسيدي آنها از بين نرفته است اسيد آلي همچنان بصورت فعال باقي است و بعد از اسيد آلي شروع به عمل مي كنند.اين نمونه اسيد ها مجموعه هائي از اسيد كلريدريك - اسيد است كه و يا اسيد كلريدريك اسيد فرميك و يا مورد ديگر مي باشند .بكار بردن اين مجموعه اسيد باعث مي شود كه عمق نفوذ اسيد در سنگ مخزن افزايش يابد .

فاكتورهائي كه در اسيد زدن تأثير دارند Factor affecting acid Reactions  :
تا بحال راجع به انواع متدهاي اسيد زدن و نمونه اسيدهاي مصرفي اشاره اي گرديد و تا حدي مشخص شد كه كدام اسيد وازچه لحاظ بهتر خواهد بود . درعين حال جهت اسيد زدن فاكتورهاي ديگري نيز دخالت دارند كه لازم است به آنها اشاره شود اين فاكتورها به قرار زير مي باشد .

1. فشار Pressure :
جهت بررسي اثر اين فاكتور ، بد ن?ست كه موضوع با توجه به فعل و انفعال شيميائي زير مورد بحث قرار گيرد در مورد اسيد كلريدريك و سنگ كربنات باختصار خواهيم داشت .
 
نتيجه فعل و انفعال آب گاز كربنيك و يك نمك محلول خواهد بود محدوديت اين فعل وانفعال در قدرت تماس قابليت تماس يونهاي آزاد شده هيدروژن با سطح سنگ خواهد بود اگر مجموعه فوق به حالت سكون باقي بماند و هيچگونه تغيير محلي نداشته باشد تجزيه شدن مولكولها خود باعث ركود فعل وانفعال خواهند شد . 
آزمايشهاي عملي نشان داده است كه سرعت فعل و انفعال در اتمسفر با مقايسه به تئوري تجزيه  مولكولها تا حدود 20 برابر افزايش خواهد داشت و اين بدان علت  است كه در فشار اتمسفر حركت گاز   و خارج شدن آن از محيط باعث به حركت در آمدن مجموعه باقيمانده (بهم زدن ) شده و در نتيجه از حال سكون خارج مي گردد و به همين سبب تماس يونهاي هيدروژن با سنگ آهك راحت تر صورت مي گيرد در نتيجه هر چه كه فشار بر مجموعه كمتر باشد شدت فعل وانفعال بالاتر خواهد بود.
در اين مورد لازم به ياد آوري است كه   بوجود آمده كه خود نمك محلول مي باشد با حل شدن در آب موجود بمرور غلظت آنرا بالاتر مي برد و خود مسئله اي در مورد قرار گاز از مجموعه بوجود خواهد آورد .

2. غلظت اسيد Acid concentration:
آزمايش هاي عملي وهمچنين تئوريهاي جديددر مورد اثر اسيد كلريدريك بر سنگ آهك وجود رابطه زير را ثابت كرده است .                                       
فرمول نشان ميدهد كه بر خلاف تصورهاي قبلي اثر اسيد در فعل وانفعال رابطه چندان مستقيمي با افزايش غلظت آن ندارد .
شكل 9

تعريف ارقام ذكرشده در فرمول به قرار زير است :
 
 = شدت فعل وانفعال يونهاي آزاد شده هيدروژن بر حسب مول بر سانتيمتر مربع بر ثانيه .
  =ضريب قدرت اسيد كلريدريك درغلظت موجود در سطح تماس باسنگ آهك  Activity Coeff.
C = غلظت اسيد بر حسب مول  بر ليتر
 = قدرت اسيد                         
K= ضريب شدت فعل و انفعال
                                                                                        
3. درجه حرارت Temperature :
با توجه به فرمول ذكر شده در بالا ، ضريب شدت فعل وانفعال در   درجه فارنهايت به ميزان   محاسبه گرديده است. آزمايشات عملي نشان داده است كه هرچه درجه حرارت افزايش يابد مقدار ضريب فوق بالامي رود ، تا حدي كه در  فارنهايت اثر اسيد كلريدريك بر سنگ آهك را  مي توان بي نهايت سريع تصور كرد . پس با افزايش درجه حرارت شدت فعل و انفعال بيشتر مي گردد و فقط محدوديت درحركت و خروج گاز باقي مي ماند كه فاكتورهاي ديگري در آن  مؤثرند (فشار).

4. نوع اسيد Acid Type :
مشخص است كه نوع اسيد وقدرت آن بستگي به قابليت جدا شدن هيدروژن اسيد  آن دارد
 
?ا بطور مثال :                                                   

غلظت تعادلي مجموعه رامي توان به قرار زير تعريف نمود(Equilibrium Concentration)
 
در بالا  ضريب تعادل مجموعه اسيد خواهد بود كه اصطلاحاً آن رامقدار ثابت تجزيه اسيد نيز گويند .همانطور مي دانيم عامل قدرت اسيد ، هيدروژن جدا شده  از آن مي باشد و در تعريف بالا هر چه يون  هيدروژن آزاد شده بيشتر باشد . مقدار  افزايش خواهد يافت و در نتيجه اسيد قوي تر است .
با توجه  به مطالب فوق اسيدي كه مقدار ثابت تجزيه آن بالا باشد اسيد قوي و هر كدام كه در آنها اين مقدار كم باشد  به نام اسيد ضعيف معرفي مي كردند . براي درك بهتر موضوع و مقايسه قدرت اسيدها بد نيست كه به جدول زير توجه گردد .
                        اسيدهاي كه در اسيد زدن به سنگ آهك مورد استفاد دارند
تعريف اس?د مقدار ثابت تجزيه وزن مولكولي
                 نوع اسيد
اسيد قوي 10 > بزرگتر از 10 36/47 اسيد كلريدريك HCL
اسيد ضعيف 
94/5 اسيد كلرواستيك

اسيد ضعيف 
46/02 اسيد فرميك       

اسيد ضعيف 
60/05 اسيداستيك         

اسيد ضعيف 
74/08 اسيدپروپيونيك

5. تعادل شيميائي Equilibrium in Acid Reaction :
بطور كل يك فعل و انفعال شيميائي تا وقتي ادامه دارد كه مواد موجود و يا بوجود آمده  در مجموعه به حال تعادل در آيند در اين حالت  است كه در مورد اثر يك اسيد بر يك نمك  ، امكان  دارد كه  مقداري از اسيد اوليه بدون تأثير باقي بماند . بطور مثال در يك مجموعه  اسيد كلريدريك و سنگ آهك  پس از بوجود آمدن آب   ونمك محلول ، فعل وانفعال به حال  تعادل مي رسد و حتي با وجود داشتن اسيد و سنگ آهك در مجموعه ،ديگر فعل وانفعال  صورت نخواهد گرفت در همين مورد اگر بنحوي گاز را از مجموعه  خارج كنيم ، مجدداً  دو جسم (اسيد و سنگ آهك ) با هم تركيب مي گردند تا باز هم بحال تعادل در آيند .
بدين ترتيب بايستي شرايط طوري فراهم آيد كه مدت زمان براي رسيدن  به تعادل بيشتر باشد و فرصت بيشتري به اسيد داده شود تا تمامي قدرت خود را به كار بندد (بطور مثال فشار پائين باشد و با درجه حرارت ازدياد يابد ). بديهي است اين مسئله نيز به قدرت اسيد بستگي دارد بر روي مقادير مساوي اسيدهاي مختلف در مجموعه هاي مشابه مطالعه گرديده است و مقدار درصد هر اسيد كه پس از به تعادل رسيدن فعل و انفعال مصرف گرديده محاسبه شده كه در مورد  بعضي آنها نتايج  به قرار زير بوده است .

            درصد اسيد معرفي  بعد از رسيدن به تعادل شيميائي  نوع اسيد
 99/5  اسيد كلريدريك
 84/5  اسيد فرميك
 46/0  اسيداستيك
 31/0  اسيد پروپيونيك
 
غلظت اوليه اسيدها در شروع فعل و انفعال 2 مول در ليتر بوده است .

6. نسبت سطح تمامي سنگ مخزن به حجم اسيد معرفي Aren to Volume Ratio :
در اكثر بررسي ها و مطالعاتي كه صورت گرفته موضوع نسبت سطح تماس سنگ مخزن به حجم اسيدي است .
شكل 12

          نمونه اي نسبت سطح به حجم اسيد مصرفي :
 شرايط نسبت سطح به حجم
 ماتريس 1 : 28000
            تخلخل 

                   نفوذ پذيري md 10
            شكاف  يا ترك: 

                                              0.001  اينچ
0.10                         
                                0.25
      
 1 : 3200
1 : 22
1: 13

ماكزيمم دبي تزريق به چاه در ماتريس اسيد (بيش از ايجاد شكاف درسنگ مخزن)

13
جنس و مشخصات مخزن(Rock characteristics)
به طور خلاصه  نوع وجنس سنگ مخزن ، خلل وفرج  موجود درآن Porosity شيارها فشردگي compressibility  آن و همچنين بعضي خواص ديگر آن در اسيد زدن تأثير دارد .

مكانيزم اسيد زدن به چاه (Soloution of Acidizing Method) :
پارامترهاي مختلفي درانتخاب نحوه اسيد زدن به چاه دخالت دارند كه مسلماً با نظر گرفتن اين پارامترها كه هدف نهائي را بر آورده مي نمايد و جهت انجام در نظر گرفته مي شود . همانطوركه قبلاً  صحبت شد روش هاي مختلفي براي اسيد زدن به چاه موجود است ساده تر اينكه اسيد زني پمپ كردن اسيد به داخل  ويا نگاهداشتن آن در مجاور لايه توليدي(spot) به طور تميز كردن شبكه هاي موجود perforations  و درنهايت شتسشوي داخل چاه بوسيله اسيد مي باشد . در اكثرمواقع با حضور دكل حفاري جهت  نگهداشتن  اسيد (spot) درمجاور لايه و به جريان درآودن سيال موجود در چاه (circulation)  صورت مي گيرد .
اسيد زدن در اين حالت طراحي چند لازم پيشرفته اي ندارد و فقط كافي است كه مقداري اسيد در مجاور شبكه هاي موجود بر روي ديوارة چاه و سطح آنها با سنگ مخزن قرار گيرداصولاً  در اين سيستم اسيد زدن ،هدف افزايش  نفوذ پذيري سنگ وفقط به منظور  تميز كردن داخل شبكه هاي (perforation) موجود و بعبارت ساده تر باز كردن براي ورود سيال از سنگ مخزن بداخل  چاه مي باشد درنتيجه مي توان گفت كه تخصصي براي طراحي چنين سيستمي احتياج نيست لذا با صرفنظر كردن از اين روش به طرز استفاده از سيستم هاي ساده و معمولي ديگركه كاربرد بيشتري نيز دارند مي پردازيم .
جهت تصميم گيري در مورد اسيد زدن به چاه  ، موضوع مهم داشن كليه اطلاعات لازم وبدست آمده مي باشد كليه اطلاعات موجود و يا بدست آمده اعم از مشخصات سنگ مخزن ، موقعيت فشار شاخص بهره وري (Productivity index(PI)) و غيره تحت بررسي دقيق قرار مي گيرند. با آوردن اطلاعات هدف نها?? از اس?د زدن مشخص م?گردد(به طور مثال م?توان در نظر گرفت که منظور از اسيد زني دو برابر كردن قدرت توليدي چاه مي باشد) .
گر چه به سيتمهاي موجود و اينكه هر كدام چه معايب و محاسني دارند وبطور كل كداميك در رسيدن به هدف كمك مي كنند تصميم مقتضي در مورد روش اس?د زدن گرفته مي شود. و آنگاه آن سيستم براي استفاده در مورد چاه تحت بررسي طراحي مي گردد . اگرچه چند چيز باتوجه به اطلاعات و دانسته هاي مربوط به چاه ، بررسي مي گردد كه آيا اسيد زدن مسئله وجود چاه را حل خواهد نمود ؟ ماتريس اسيد Matrix Acidizing و يا ايجاد شكاف در سنگ  Fracture Acidizing و يا اينكه فقط يك شستشوي داخلي چاه لازم است  Acid Washing كه در بالا اشاره شد روش آخر چندان طراحي بخصوصي را ايجاد نمي كند

اسيد بطور كل در موارد زير استفاده بيشتري دارد :
بر طرف كردن اشكالات و خسارت وارده بر سنگ مخزن  درحين حفاري formation damage مورد استفاده دارد در نهايت بر طرف كردن مسئله ذكر شده كه  در حقيقت عاملي براي توليد مناسب منظور نظر است .افزايش توليد چاه در اثر ازدياد نفوذ پذيري  سنگ مخزن  يكي ديگر از موارد استفاده  اين سيستم مي باشد . شايد با آن روش بتوان توليد را تا يك ونيم برابر افزود (در يك سنگ مخزن كه داراي سيماني ?ونيفورم است ) .
در ا?ن سيستم از اسيد زدن بعلت اينكه مرز لايه هاي سنگ مخزن  را بهم نمي زند ، يا تغيير بنيادي در محدودة آنها ايجاد نمي كند (It does not disturb zone boundaries) در اكثر مواقع مورد استفاده است اين بدان معني است كه در حالتهائي كه تصور مي رود دراثر ايجاد شكاف فضاي سنگ مخزن با هم مرتبط و باعث توليد آب و يا گاز ناخواسته مي شوند جهت اسيد زدن از اين روش استفاده مي گردد .
موضوع مهم در اين مورد اين است  كه نفوذ پذيري سنگ مخزن تا حدي باشد كه بتوان اسيد بداخل آن پمپ نمود و بديهي است در غير اين صورت انجام آن غير ممكن خواهد بد و بالطبع مي بايست در سنگ مخزن ايجاد شكاف نمود (Acid fracturing) عملاًنيز ثابت شده است كه پمپ كردن اسيد با اين روش در داخل سنگ مخزني كه نفوذ پذيري آن از 5 ميلي دارسي كمتر باشدغير ممكن است .
مي توان اين سيستم را درمورد لايه هاي شني و كربنات بكار برد .
در اين جا ايجاب مي كند از روش  ايجاد شكاف استفاده كرد (Acid fracture) كه بقرار زير ميباشند:
 وقتي كه مخزن و يا لايه مورد نظر در عمقي پائين قرار دارد و از نظر ساختمان بقدري محكم است كه وسيله ديگر نمي توان آن را جهت بهره برداري باز نمود. درمواردي كه خود سنگ  مخزن تا حدودي داراي شكافها و تركهائي مي باشد ، به منظور اتصال آنها به يكديگر و در نتيجه افزايش قدرت توليدي از اين روش استفاده مي شود.
با ايجاد شكاف باعث مي شود كه نفوذ پذيري در جهت توليد نيز افزايش يابد اسيد زدن در لايه هاي خسارت ديده درحين حفاري (damage formation ) و در لايه هاي (undamaged) استفاده مي گردد دريك طراحي وكار كامل ميتوان به كمك اين روش حتي نفوذ پذيي راتا دو برابر افزايش داد فاكتورهاي مختلفي درانجام اين امر دخالت دارند از آنها مي توان، نفوذپذيري ،درجه حرارت ،جنس سنگ مخزن وعمق آنرا نام برد .
اندازه گيري ها در اسيد زدن Acid icing Measurements :
سعي مي شود كه راجع به شيمي فعل و انفعال و محاسبه قدرت حل كنندگي اسيد كه تصور ميرود با دارا بودن اطلاع مختصري راجع به محاسبات شيميائي طراحي بهتر عمل شود . فعل وانفعال شيميائي زيركه اثر اسيد استيك بر سنگ آهك است در نظر گرفته مي شود :
 
اسيد استيك بر سنگ آهك بوجود آمدن يك نمك آب  وگاز كربنيك است در فعل وانفعال در شرايط تعادل از لحاظ مواد مصرفي ومواد بوجود آمده موازنه وزني موجود جرم اتمي اجسام تشكيل دهنده ملكولهاي طرف راست معادله برابر است با همين فرمول و هردو برابر با 220/19 مي باشد. و بطوراختصار دو مولكول اسيد مصرف شود تا يك مولكول كربنات كلسيم (سنگ آهك) راكاملاً  حل كند .
اطلاعات فوق مي توان قدرت حل كردن اسيد را محاسبه نمود، در رابطه بالا خواهيم

مشخص است كه 100 گرم (يا پاوند ) اسيد استيك خالص فقط مي تواند 3/82 گرم كربنات كلسيم (يا خالص را درخود حل نمايد) . حال با توجه باين مطالب بديهي است كه در صورت هر كدام نيز به همين روش ميتوان مقدار لازم اس?د را محاسبه نمود واضح است هر جسم مي توان حجم مواد لازم و يا بوجود آمده از يك فعل و انفعال رامحاسبه كرد).
مطالب فوق به حجم از سنگ آهك (بدون خلل وفرج ) در داخل 1000 گالن اسيد  استيك 10% حل خواهد شد ؟
لازم است كه وزن مخصوص موادفوق را بدانيم و بعلاوه فاكتورهاي تبديل آن را در نظر داشته باشيم جهت حل مسئله وزن مخصوص سنگ آهك و اسيد استيك 10% با در نظر گرفتن وزن مخصوص آب (1 گرم بر سانتيمتر مكعب و يا 62/4 پاوند بر فوت مكعب )  به ترتيب 1/0152, 2/71 گرم بر سانتيمتر مكعب درنظر گرفته خواهد شد .

لذا :
وزن اسيدي كه اثر مي گذارد
اينكه باتوجه به قدرت حل كنندگي اسيد ردمورد كربنات كلسيم ، وزن كربنات قابل حل درمقدار اسيد فوق بدين ترتيب خواهدبود:   
     پاوند          705/5 = 0/823× 847
كه سپس حجم آن محاسبه مي گردد:
فوت مكعب    حجم سنگ كربنات كلسيم
مقدار فوق به راحتي از طريق فرمول زير قابل محاسبه است:
 
كه درآن :
  غلظت اسيد
 وزن مخصوص اسيد و وزن مخصوص سنگ (جسم) مورد نظر
 ضريب قدرت حل اسيد
 حجم سنگ به واحد حجم اسيد مصرفي
   
دررابطه بامثال فوق :                                                                                 
وبراي 1000 گالن اسيد خواهيم داشت  فوت مكعب سنگ آهك                                       

موادي كه به اسيد اضافه مي شوند Acid Additives :
هر اسيد علاوه بر مسئله ايجاد خورندگي ، خصوصيات مربوط به خود را دارد . با توجه به مشخصات  اسيد و نوع استفاده از آن مواد مختلفي به اسيد اضافه  مي گردد كه درتغيير ويا تعديل بعضي خواص آن دخالت دارد . اين  مواد خودداراي مشخصات مخصوصي هستند و با لطبع مورد استفاده مشخصي بر آنها مرتبط است .
مواد جلوگيري كننده از خورندگي فلزات (corrosion inhibitors) از جمله اجسامي هستند كه به اسيدها افزوده مي گردند همانطور كه پيداست هدف از افزودن اين مواد جلوگيري كردن از ايجاد خورندگي در فلزات دراثر تماس با اسيد مي باشد مواد افزوده شده با اين منظور طبق خاصيتي كه دارند بر روي فلز نشر نازكي بوجود مي آورند و بدين ترتيب از تماس مستقيم اسيد و فلز جلوگيري مي كند . مقدار و نوع اين نمونه مخلوط شونده بستگي به شرايط موجود دارد و بطور مثال با توجه به غلظت اسيد ، درجه حرارت محيط و جنس فلز مقدار و نوع آنها در نظر گرفته مي شود .
يكي ديگر از موادي كه به اسيد اضافه مي گردند موادي هستند كه تماس و حل شدن سنگ مخزن را در اسيد افزايش مي دهند در حقيقت اينگونه اجسام قابليت جذب اسيد را در سنگ مخزن زياد مي كنند و بعلاوه از راكد ماندن اسيد و يا بصورت امولسيون در آمدن جلوگيري مي نمايند . نمكهاي آهن كه به هر حال بخاطر وجود اسيد توليد مي گردند و يا خود احياناً در سنگ مخزن موجود هستند در تماس با اسيد كلريدريك بصورت كلرور در مي يابند اين نمك اخيراً ما دام كه محيط اسيد است هنوز اسيد تمامي خاصيت اسيد ي خود را از دست نداده است بصورت محلول هستد وبا بالا رفتن PH محيط بصورت رسوب  در مي آيند بديهي است رسوب كردن آنها باعث مسدود كردن خلل و فرج موجود در سنگ مخزن مي گردد جهت جلوگيري از رسوب اين نمكها موادي به اسيد افزوده مي شود (complesixs Aeenrs) .
جهت كم كردن افت فشار (اصطكاك) در حين پمپ اس?د موادي به آن افزوده مي گردد  (gelling  agents). بعلاوه عمر اسيد و عمق نفوذي آن را نيز افزايش مي دهند اين مواد اگر درجه روان بودن زيادتري داشته باشند جلوگيري از هرزروي (Loss) اسيد نيز مي شوند گو اينكه براي ممانعت از بروز چنين مسئله اي مواد بخصوص ديگري نيز موجود است .
براي انجام عمل اسيد زدن بصورت يونيفورم (اسيد به حداكثر نقاط قابل دسترس سنگ مخزن برسد) موادي به آن افزوده مي گردد اين مواد در حقيقت بطور موقت باعث مسدود شدن قسمتهائي كه نفوذ پذيري زيادتر (بطور نسبي وبا مقايسه با ساير قسمتهاي سنگ مخزن ) دارند گردند و جهت جريان بدين تريتب به سمت قسمتهاي ديگر منحرف و باعث باز كردن مسير در آنها ودر نهايت بالا بردن نفوذ پذيري آنها مي گردد .(معمولاً وقتي ضخامت لا?ه بيش از 30 فوت باشد استفاده مي گردند).
اسيد بمحض تماس با سنگ مخزن  شروع بحل قسمتهاي درتماس با خود را مي كند و هرچه كه در سنگ مخزن فرو مي رود از قدرت اسيدي آن كاسته مي گردد در نتيجه اثر آن در فاصله اي دور تر از چاه چندان قابل توجه نخواهد بود لذا براي اينكه بتوان اسيد قوي تر را تا عمق بيشتري در سنگ مخزن نفوذ داد. موادي به آن افزوده  مي شودكه عمل اثر كردن اسيد را كندتر مي كند.اين امر باعث مي شود تمامي ندرت اسيد بمحض تماس باسنگ مخزن از دست نرفته و در حين نفوذ بداخل سنگ نيز اين قدرت را همراه خود داشته باشد.
طراحي ماتريس اسيد design of matrix Acidization Treatment :
همانطور كه قبلاً اشاره گرديد موضوع مهم دراين مورد توجه به فشاري است كه تحت آن اسيد به سنگ مخزن پمپ مي گردد  ياد آور مي شود كه بايستي فشار پمپ كمتر از فشاري باشد كه ايجاد شكنندگي سنگ مخزن مي نمايند .
موضوع ديگر دبي مي باشد كه تحث آن اسيد به سنگ مخزن پمپ مي گردد اين امر با توجه به مشخصات سنگ مخزن و درنظر گفتن حد فشار فوق نيز قابل محاسبه مي باشد .
درمورد حجم اسيدي كه بايستي استفاده گردد دقت زيادي مرتبط نيست علت اين امر قابل رويت نمودن اثر اسيد درسنگ مخزن است كه خود باعث مي گردد  بعضي ازمجهولات لاينحل بماند گو اينكه آزمايشهائي در سطح زمين و بر روي نمونه هاي سنگ هاي مختلف صورت پذيرفته است مسئله مهم دراين حالت وضع خلل وفرج موجود در سنگ است مي توان گفت حجم اسيد با توجه به خلل و فرج porosity موجود و در نظر گرفتن قسمت خسارت ديده سنگ در حين حفاري  damaged zone و يا توليد مشخص گردد .
اگر قسمت آسيب ديده سنگ مخزن را damaged zone با شعاع دو فوت در نظر بگيريم سطحي معادل 12 فوت مربع درارتفاعي برابر با يك فوت خواهيم داشت در اين حالت با در نظر گرفتن 25 %فضاي خالي بعلت خلل وفرج موجود Porosity براي پر كردن آنها تا عمق 2 فوت حجمي برابر با 40 گالن بر فوت مايع لازم است لذا جهت بهتر عمل كردن حداقل 100 يا بيشتر گالن اسيد براي يك فوت ارتفاع سنگ مخزن درنظر گرفته مي شود اين رقم تقريباً آزمايش شده و قابل پذيرش همگان است لازم به تذكر است كه تا حجمهاي 200 گالن بر فوت نيز مصرف مي گردد.
در مورد غلظت اسيد بايستي گفت كه بديهي است هر چه غلظت آن بالاتر باشد قدرت حل كردن مقداربيتشري از سنگ مخزن را خواهد داشت ليكن آزمايش نشان داده است كه قدرت حل اسيد تاغلظت 15% داراي رابطه اي خطي است ليكن باافزايش غلظت رابطه مستقيم از بين م?رورد و سپس تا ماكزيمم قدرت حل اسيد درغلظت 23% خواهد رسيد پس از آن نيزهر چه غلظت اسيد بيشتر شده است از قدرت حل كردن اسيد تا حدودي كاسته است معمول است كه در درجه حرارتهاي كمتر از 200 درجه فارنهايت تا ماكزيمم غلظت 28% اسيد بكار گرفته مي شود .
باتوجه به مطالب فوق روش زير راه حلي است جهت طراحي ماتريس اسيد لازم بياد آوري است كه جهت انجام طراحي تا حد امكان مي بايست كه اطلاعات مربوط به سنگ مخزن و چاه در دست باشد بديهي است پس از پمپ  كردن اسيد ،مايعي با وزن كمتر بداخل چاه پمپ مي گردد  (معمولاً گازوئيل ) تا اسيد باقيمانده درداخل چاه را به داخل سنگ مخزن براند. حجم اين سيال معمولاً كمي بيشتر از ظرفيت داخلي چاه در نظر گرفته مي شود تا مطمئن بود كه تمامي اسيد بداخل سنگ مخزن نفوذ كرده است حدود يك ساعت بعد از اسيد زدن چاه به منظور تميز شدن باز مي شود .

.Iمحاسبه ضريب شكنندگي (fracturing gradient ) سنگ مخزن در صورتي كه جزء اطلاعات موجود نباشد اين امر به كمك ضريب فشار لايه فوقاني سنگ مورد نظر ممكن است  overburden pressure

  ( - ضريب فاش لايه هاي فوقاني )+   =ضريب شكستگي
در رابطه با لايه   مقداري است ثابت بين 0/23 تا 0/5 كه بستگي به نوع سنگ مخزن دارد و عملاً با آزمايش اندازه گيري مي گرددو بطور تخريب ضريب فشار لايه هاي بالاتر در عمقهاي كمتر از 10000فوت برابر با يك ودر عمقهاي بالاتر تا 1/2 نيز در نظر گرفته مي شود بديهي است كه اگر ضريب شكستگي سنگ مخزن بخصوصي در آزمايشهاي اوليه فشار اندازه گيري شده باشد به كمك رابطه بالا مقدار   را مي توان حساب كرد.
فشاري كه درعمق مورد نظرايجاد شكنندگي مي كند محاسبه مي گردد.

II.                 عمق مورد نظر × ضريب شكنندگي = فشار عامل شكست شدن سنگ در عمق مورد نظر
ماكزيمم فشار پمپ كه مي توان با آن عمل كرد و ايجاد شكنندگي نكرد بدين طريق حساب مي شود .

III A      .  عمق× (ضريب فشار ستون مايع - ضريب شكنندگي) = حداكثر فشار پمپ براي تلمبه شدن بدون شكست .
مقدار ثابت A در حقيقت به منظور ايمني در نظر گرفته مي شود و هرگاه كه ضريب شكنندگي مطمئني نباشد مقدار آن زيادتر فرض مي گردد مي توان گفت بستگي به شرايط عمل دارد و از حداقل تا حتي حداكثر 200 پاوند ر اينچ مربع نيز متغيير است . پيش بيني دبي تزريق كه از طريق فرمول دارسي محاسبه مي گردد (درحقيقت حداكثر دبي تزريقي).
 
در رابطه فوق خواهيم داشت :
  :حداكثر دبي تزريق
 :معدل نفوذپذيري
 :قطرلايه
 :فشار تزريق در عمق مورد نظر
 :فشار مخزن

نتيجه گيري وپيشنهادات :
در فرآيند اسيد كاري كه يك فرآيند جهت افزايش تراوايي مخزن مي باشد بايد نسبت به شرايط وپارامترهاي مخزن بهترين تصميم گيري را انجام داد و پارامترهاي مؤثر بيشتر وابسته به جنس سنگ مخزن و اسيدي كه استفاده مي كنيم دارد در اين فرآيند بايد سعي شود كه كمترين آسيب به لوله هاي جداري برسد چرا كه اين لوله ها غير قابل تعويض مي باشند.(به غيرازموارد خاص )
فرآيند اسيد كاري مي تواند توليد را تا 5 برابرافزايش دهد دراين فرآيند بايد توجه داشت كه مثلاً اگر فرآيند مربوط به طراحي ماتريس اسيد است فشار تزريق بايد رعايت شود و يا اگر فرآيند شكستن سازند (Acid fracturing) باشد نيز فشار بايد حساب شده باشد .

پيشنهادات :
چون از اهداف مهم فرآيند اسيد زني از بين بردن skin به وجود آمده در چاه مي باشد كه به دليل نفوذ فيلترات گل حفاري است درنتيجه پيشنهاد مي شود چون بيشترين قسمت مخازن نفتي ايران ازنوع ماسه سنگي مي باشند درهنگام اسيد زني از اسيدهاي آلي مثل HF استفاده شد چرا كه مزاياي آن مثل گل هاي بالا اثر گذار بودن و با تأني واكنش دادن از عوامل موثر درفرآيند اسيد زني مي باشد .